Władza rodzicielska powstaje z chwilą urodzenia się dziecka i przysługuje obojgu rodzicom pod warunkiem posiadania przez nich pełnej zdolność do czynności prawnych. Władza rodzicielska to ogół obowiązków spoczywających na rodzicach i praw im przysługujących względem dziecka niezbędnych do należytego sprawowania pieczy nad dzieckiem i jego majątkiem, jednocześnie z poszanowaniem godności i praw dziecka.

Pomoc w uregulowaniu władzy rodzicielskiej – Adwokat Wojciech Jamróz

Co do zasady dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską. Sąd może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców, jeżeli wymaga tego dobro dziecka. Gdy jedno z rodziców nie żyje albo nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, władza rodzicielska przysługuje drugiemu z rodziców. To samo dotyczy wypadku, gdy jedno z rodziców zostało pozbawione władzy rodzicielskiej albo gdy jego władza rodzicielska uległa zawieszeniu.

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. O istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie, a w braku porozumienia rozstrzyga sąd opiekuńczy. W praktyce najczęściej sąd opiekuńczy ingeruje w sposób wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dzieckiem, gdy rodzice żyją w rozłączeniu i nie mogą znaleźć porozumienia w sprawie wspólnego sprawowania władzy rodzicielskiej nad dzieckiem.

Wówczas Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia. Trwała przeszkoda w wykonywaniu władzy rodzicielskiej, nadużywanie władzy rodzicielskiej lub rażące zaniedbywanie obowiązków względem dziecka stanowią podstawy do pozbawienia przez sąd opiekuńczy rodziców władzy rodzicielskiej.